Δεν χρειάζεται να είσαι αθλητής, για να
αξιοποιήσεις τον δεύτερο καλύτερο σύμμαχο του οργανισμού σου – μετά το νερό -
όταν οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν επικίνδυνα το καλοκαίρι! Οι ηλεκτρολύτες είναι
στη διάθεση σου, ώστε να διατηρείς την ισορροπία των υγρών, του καρδιακού
ρυθμού, την εύρυθμη λειτουργία των μυών και των νευρικών κυττάρων. Αρκετά
σημαντικές λειτουργίες, σωστά;
Τι είναι οι
ηλεκτρολύτες;
Οι ηλεκτρολύτες είναι ηλεκτρικά φορτισμένα
σωματίδια τα οποία, όταν διαλύονται στο νερό, παράγουν φορτισμένα ιόντα που
επιτρέπουν τη ροή ηλεκτρικών σωμάτων σε όλο το σώμα. Στην ουσία, οι
ηλεκτρολύτες εμπλέκονται σε πολλές βασικές ανάγκες του σώματος.
- ✅Μεταβιβάζουν τα μηνύματα επικοινωνίας
από το ένα κύτταρο στο άλλο
- ✅Συμβάλλουν στη δημιουργία μυϊκών
συσπάσεων
- ✅
Βοηθούν στη διατήρηση της
ενυδάτωσης
- ✅Βοηθούν στη ρύθμιση των
φυσιολογικών επιπέδων του pH
του σώματος.
Το νερό, όσο κι αν βοηθά στη διατήρηση των
επιπέδων των υγρών του σώματος να παραμείνουν σταθερά, δεν περιέχει
ηλεκτρολύτες σε επαρκή ποσότητα, ώστε να καλύψει τις απώλειες που υφίσταται ο
οργανισμός όταν υπάρχει έντονη εφίδρωση. Μάλιστα, οι ηλεκτρολύτες κάνουν πιο
αποτελεσματική την πρόσληψη του νερού, καθώς βοηθούν στην διατήρηση της υγιής
ισορροπίας των υγρών του σώματος.
Καθώς το ανθρώπινο σώμα είναι κατά 60% νερό,
γίνεται αντιληπτό ότι η ισορροπία των ηλεκτρολυτών επιφέρει και την ισορροπία
του οργανισμού.
Γι’ αυτό και κρίνεται απαραίτητη η λήψη
ηλεκτρολυτών είτε μέσω της διατροφής είτε μέσω συμπληρωμάτων ενυδάτωσης.
Η απώλεια ηλεκτρολυτών μπορεί να προκαλέσει
μια σειρά συμπτωμάτων, όπως: ζάλη, μυϊκή αδυναμία, μειωμένη παραγωγή ούρων,
σκούρα ούρα, κόπωση, ναυτία, ακανόνιστο καρδιακό παλμό, ξηροστομία,
αναπνευστικές δυσκολίες, δύσκαμπτες αρθρώσεις και ξηρό δέρμα. Σε σπάνιες
περιπτώσεις, μια μεγάλη διαταραχή στους ηλεκτρολύτες μπορεί να επιφέρει ακόμα
και τον θάνατο!
Ποιοι είναι οι
ηλεκτρολύτες;
Οι ηλεκτρολύτες είναι τα γνωστά σε όλους μας
νάτριο, κάλιο, μαγνήσιο και ασβέστιο.
Νάτριο:
ενυδατώνει, βοηθά στη διατήρηση της ισορροπίας των υγρών, προστατεύει από την
αφυδάτωση και τις κράμπες. Το καλοκαίρι, με την έντονη εφίδρωση, μπορεί να
οδηγηθούμε σε αφυδάτωση και στην απώλεια σημαντικών ηλεκτρολυτών. Οι τροφές που
περιέχουν νάτριο είναι τα τυριά, το φυστικοβούτυρο, τα αλμυρά ελαφριά γεύματα,
το σοκολατούχο γάλα.
Κάλιο: διασπά και
μεταβολίζει τους υδατάνθρακες, δομεί τις πρωτεΐνες, χτίζει το μυϊκό σύστημα και
διατηρεί την ισορροπία των οξέων στον οργανισμό. Όταν το κάλιο είναι χαμηλό, μπορεί
να νιώσεις κόπωση και αδυναμία. Κάλιο θα βρείτε στην μπανάνα, το πορτοκάλι, τη
γλυκοπατάτα, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και το αβοκάντο.
Μαγνήσιο: απαραίτητο
για τη σωστή λειτουργία των μυών και των νεύρων, προστατεύει από την υψηλή
πίεση στο αίμα. Το μαγνήσιο βοηθά το σώμα να διατηρήσει το κάλιο. Τα δημητριακά
ολικής αλέσεως, οι ξηροί καρποί, τα φασόλια, οι φακές και τα πράσινα φυλλώδη
λαχανικά περιέχουν μαγνήσιο.
Ασβέστιο: βοηθά
στην καλή συστολή των μυών, την καλή λειτουργία των νεύρων και την διατήρηση
της σωστής λειτουργίας της καρδιάς. Ασβέστιο περιέχουν τα γαλακτοκομικά, το
αβγό, οι ωμοί ανάλατοι ξηροί καρποί, τα αποξηραμένα σύκα, τα μικρά ψάρια με το
κόκκαλο και το ταχίνι.
Ποιοι χρειάζονται
περισσότερο τους ηλεκτρολύτες;
Οι αθλητές, τα μωρά με γαστρεντερίτιδα, οι
ηλικιωμένοι και όσοι έχουν προβλήματα με τη λειτουργία των νεφρών τους έχουν
μεγαλύτερη ανάγκη ύπαρξης ηλεκτρολυτών. Ειδικότερα:
Αθλητές
Η έντονη άσκηση, ιδιαίτερα το καλοκαίρι,
οδηγεί στην αυξημένη εφίδρωση, δηλαδή στην απώλεια σημαντικής ποσότητας νατρίου
αλλά και καλίου, ασβεστίου και μαγνησίου από τον οργανισμό. Επί της ουσίας,
ακόμα και η ελάχιστη απώλεια νερού από τον οργανισμό, οδηγεί στη μείωση της
δύναμης, της ταχύτητας και της συγκέντρωσης του αθλητή.
Μωρά
Ο εμετός και η διάρροια, είναι δύο συμπτώματα
που όταν εμφανίζονται πρέπει να κινητοποιήσουν τους γονείς για την πιθανότητα
αφυδάτωσης που πρέπει να αποφευχθεί με την αντικατάσταση των χαμένων
ηλεκτρολυτών. Στην περίπτωση των μωρών βέβαια υπάρχουν ειδικά σκευάσματα που
περιέχουν υδατάνθρακες και ηλεκτρολύτες σε σωστές αναλογίες. Τα αθλητικά ποτά
δεν συνιστώνται για τα μωρά.
Ηλικιωμένοι
Για την τρίτη ηλικία, η υπερσυγκέντρωση (ή το
αντίθετο) του νατρίου και του καλίου είναι ένας παράγοντας που πρέπει να
ρυθμιστεί ώστε οι ηλικιωμένοι να μην διατρέχουν κίνδυνο ανισορροπίας
ηλεκτρολυτών.
Άτομα με προβλήματα στους νεφρούς
Οι νεφροί είναι οι βασικοί ρυθμιστές της
διατήρησης ενός σταθερού επιπέδου νερού και ηλεκτρολυτών στο σώμα. Όταν αυτοί
δυσλειτουργούν, η ισορροπία στους ηλεκτρολύτες μπορεί να αλλάξει, προκαλώντας
σοβαρές επιπτώσεις για τον οργανισμό.
Τι ηλεκτρολύτες να
επιλέξουμε;
Η επιλογή του τύπου των ηλεκτρολυτών εξαρτάται
από τις ανάγκες του κάθε ανθρώπου (αν γυμνάζεται, ρυθμό εφίδρωσης κτλ.) Τα
συμπληρώματα ενυδάτωσης διατίθενται σε μορφή μείγματος ποτών, ταμπλέτες, σκόνη
ή δισκία και μπορείτε να τα επιλέξετε πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά την
προπόνηση σας.
Ισοτονικά ποτά:
Στην κατηγορία αυτή τα ποτά περιέχουν μεταλλικά άλατα και… ζάχαρη! Έτσι,
αυξάνεται απότομα η γλυκόζη στο αίμα και καλύπτονται οι απώλειες από την καύση
των υδατανθράκων. Τα ισοτονικά ποτά προσφέρουν μια ισορροπία στη γλυκόζη στο
αίμα και στα συστατικά (νάτριο, κάλιο, μαγνήσιο) που είναι απαραίτητα για τη μυϊκή
δραστηριότητα.
Υποτονικά διαλύματα: Τα προτιμούν οι δρομείς αντοχής. Αραιώνονται με νερό και έχουν ταχύτερη
αφομοίωση από τον οργανισμό.
