Η άνοιξη μας έφτασε και, ενώ οι περισσότεροι χαίρονται με το άνθισμα της φύσης, πολλοί προετοιμαζόμαστε για την ετήσια «μάχη» με την αλλεργική ρινίτιδα, τη φλεγμονή που εμφανίζεται στη μύτη, όταν αυτή εκτεθεί απέναντι σε κάποιον ερεθιστικό παράγοντα που λέγεται αλλεργιογόνο. Αυτή η υπερβολική αντίδραση του οργανισμού απέναντι σε μια κατά τ’ άλλα αβλαβή ουσία, ταράζει το ανοσοποιητικό σύστημα και δημιουργεί μια σειρά συμπτωμάτων που ταλαιπωρούν τον ασθενή, είτε εποχικά, είτε καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Η αλλεργική ρινίτιδα προκαλείται όταν τα κύτταρα του ασθενή εκκρίνουν ισταμίνη, τη χημική ουσία που χρησιμεύει στην άμυνα του οργανισμού όταν αυτός έρθει σε επαφή με κάποιο αλλεργιογόνο. Τα πιο συνηθισμένα αλλεργιογόνα είναι η γύρη, το γρασίδι, οι μύκητες, τα ακάρεα, η σκόνη, το τρίχωμα των ζώων, τα φτερά των πτηνών, το σάλιο των ζώων.
Η αλλεργική ρινίτιδα ταλαιπωρεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού (περίπου 10 με 30%), αφορά τους άνδρες όσο και τις γυναίκες και εμφανίζεται όχι μόνο σε ενήλικες αλλά και σε παιδιά. Η αλλεργική ρινίτιδα συνδέεται με την κληρονομικότητα, ενώ μπορεί να συνδυαστεί και με άλλες ασθένειες, εκτός των αλλεργικών νόσων, όπως η ωτίτιδα, η ιγμορίτιδα και οι ρινικοί πολύποδες.
Τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας είναι διαφορετικά σε κάθε περίπτωση. Ανάλογα με την βαρύτητα της κλινικής του εικόνας, ένας ασθενής μπορεί να παρουσιάσει όλα ή κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα τα οποία είναι:
Φτερνίσματα: Πολλά και συνεχόμενα φτερνίσματα, συνήθως το πρωί ή όταν ο ασθενής βρίσκεται σε χώρους με υψηλή συγκέντρωση του αλλεργιογόνου παράγοντα που τον επηρεάζει (κήπους και πάρκα ή αποθήκες και γυμναστήρια με γύρη ή ακάρεα αντίστοιχα).
Ρινική καταρροή: Η μύτη εκκρίνει σε μεγάλη ποσότητα μια διάφανη βλέννα, διάφανη σαν νερό. Μπορεί να συνδυαστεί με το φτέρνισμα, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και μόνη της.
Ρινική συμφόρηση: Πρόκειται για το σύμπτωμα της μπουκωμένης μύτης. Η συμφόρηση επηρεάζει την όσφρηση του ασθενή, μειώνοντας ή αλλοιώνοντάς την, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται και η γεύση, καθώς αυτές οι αισθήσεις είναι αλληλένδετες. Σε κάποιους ασθενείς επηρεάζει και την ακοή, προκαλώντας την αίσθηση των βουλωμένων αυτιών.
Φαγούρα στη μύτη, τον φάρυγγα, τα αυτιά.
Δακρυσμένα μάτια, σε συνδυασμό με φαγούρα.
Οπισθορινική καταρροή: Είναι η δυσάρεστη αίσθηση όπου η βλέννα που βρίσκεται στη μύτη δεν καταλήγει στο ρουθούνι αλλά καταλήγει πίσω προς τον φάρυγγα.
Βήχας: Προκαλείται από την οπισθορινική καταρροή.
Ροχαλητό/αναπνοή από το στόμα: Προκαλείται από τη ρινική συμφόρηση.
Ρινορραγία: Μπορεί να προκληθεί μικρή απώλεια ποσότητας αίματος από τη μύτη εξαιτίας του έντονου φυσήματος από τον ασθενή, που προσπαθεί να αποβάλλει τη βλέννα.
Μαύροι κύκλοι και οιδήματα κάτω από τα μάτια: Η φλεγμονή στη μύτη επηρεάζει την φλεβική κυκλοφορία των ματιών και αυτό δημιουργεί μαύρους κύκλους ή οίδημα.
Πονοκέφαλος και κόπωση: Η αλλεργική ρινίτιδα δυσκολεύει την καθημερινότητα της ζωής του ασθενή ενώ επηρεάζει και την ποιότητα του ύπνου, με αποτέλεσμα να μειώνεται η απόδοση στις καθημερινές λειτουργίες και την εργασία.
Τα παραπάνω συμπτώματα εμφανίζονται αμέσως μόλις ο ασθενής έρθει σε επαφή με κάποιο αλλεργιογόνο. Κάποια απ’ αυτά, αφορούν σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η έκθεση διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Την ύπαρξη της αλλεργικής ρινίτιδας θα επιβεβαιώσει ο ωτορινολαρυγγολόγος με ενδοσκοπική εξέταση της μύτης, μέσω της οποίας ο γιατρός θα έχει την πραγματική εικόνα της περιοχής όπου εντοπίζεται το πρόβλημα. Στη συνέχεια, ο αλλεργιολόγος εκτελεί δερματικές δοκιμασίες νυγμού, με την τοποθέτηση στο δέρμα του ασθενή διαφόρων ουσιών, κατά την οποία εκτιμάται η αντίδραση του οργανισμού σε αυτές (στην ουσία που είναι αλλεργικός ο ασθενής, θα εμφανιστεί μια μικρή κόκκινη φουσκάλα). Τέλος, πραγματοποιούνται και εξειδικευμένες αιματολογικές εξετάσεις που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ή μη αλλεργίας απέναντι σε συγκεκριμένα αλλεργιογόνα.
Δυστυχώς, δεν υπάρχει θεραπεία όσον αφορά στην αιτία εμφάνισης της αλλεργικής ρινίτιδας - που είναι η υπερευαισθησία του οργανισμού στους αλλεργιογόνους παράγοντες - παρά μόνο αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Γι’ αυτό, για να αντιμετωπιστεί η αλλεργική ρινίτιδα ο ασθενής καλείται να αποφεύγει, όσο είναι εφικτό, την επαφή με τα αλλεργιογόνα που την πυροδοτούν. Στη συνέχεια, τα συμπτώματα αντιμετωπίζονται με:
Ρινικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό και υπέρτονα διαλύματα.
Αντισταμινικά: Είναι τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα χάπια ή spray, που αντιμετωπίζουν τη ρινική καταρροή, το φτέρνισμα και τον κνησμό.
Ρινικά spray κορτικοστεροειδών: Τα spray αυτά χρησιμοποιούνται για να ελεγχθεί η φλεγμονή στη μύτη, η ρινική συμφόρηση, ενώ βοηθούν στην αντιμετώπιση και των υπόλοιπων συμπτωμάτων.
Αποσυμφορητικά ρινικά spray: Τα αποσυμφορητικά συστέλλουν τα αγγεία της μύτης, ανακουφίζοντας άμεσα από τη ρινική συμφόρηση. Λόγω της επίδρασης στα αγγεία, δεν συνίσταται η πολυήμερη χρήση τους, καθώς μετά από τρεις μέρες η δράση εξασθενεί και η υπερδοσολογία (για να έχει αποτελέσματα το φάρμακο) μπορεί να προκαλέσει φαρμακευτική ρινίτιδα.
Φυτικά Σκευάσματα τα οποία μπορούν να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας.
Σε ποιο σοβαρές περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να προτείνει ανοσοθεραπεία, που ουσιαστικά αλλάζει τον τρόπο που ο οργανισμός αντιμετωπίζει το αλλεργιογόνο, ωστόσο η συγκεκριμένη θεραπεία, πέραν του ότι είναι χρονοβόρα, δεν καλύπτει όλες τις περιπτώσεις της αλλεργικής ρινίτιδας.
